Borsada Devre Kesici Nedir? Nasıl Çalışır ve Ne İşe Yarar?

Yatırım yapmak isteyen herkesin tek derdi kaybetmemektir. Sizin için de öyle değil mi? İşte kaybetme korkusu bazen insanları yatırım piyasalarından uzaklaştırıyor. Aslında yatırım piyasalarında çeşitli uygulamalar ile kaybetme riskini azaltılabilmektedir. Böylelikle yatırımcılar kendilerini daha güvende hisseder ve işlemlerini istekli yapar. Bu seçeneklerden biri de devre kesicidir. Özellikle küçük yatırımcılar için önemli bir uygulamadır. Borsa İstanbul bünyesinde 2015 yılında değişen uygulama ile otomatik seans durma kaldırılmış ve yerine devre kesici getirilmiştir. Böylelikle yatırımcıların çeşitli risklerden korunmasına yardımcı olunmaya ve kurallar dışında işlemler yapılmasının önüne geçilmeye çalışılmıştır.

Borsada güvenli işlemler yapılmasını sağlayan devre kesici nedir, nasıl çalışır gelin hep birlikte inceleyelim.

Borsada Devre Kesici Nedir?

Bildiğiniz üzere hisse senetlerinin fiyatlarında anlık değişimler meydana gelir. Bu değişimler bazen çok büyük farklarla olur ve tersini düşünen yatırımcılar zararlı çıkar. İşte bunun önüne geçmek için sürekli işlemden çıkarılmasını sağlayan devre kesici uygulaması getirilmiştir. Bu aşırı değişimlerde meydana gelen zararların önüne böylelikle geçilmiş olur ve yatırımcılar daha güvenli işlemler yaparlar. Devre kesicinin görevi; eşik değeri aşılmış hisse senedi için gelen emirleri bir süre durdurur. Bu sırada da emir toplama bölümüne geçilir ve hisse senedinde işlem olmaz.

Devre kesici yatırımcılar açısından önem sahibi olan ve ciddi kayıpların önüne geçmesi için uygulanan bir zaman dilimidir. Hisse senedi üzerine gelen satış emirleri bir süre ertelenir ve hissenin daha fazla değer kaybetmesi engellenir. Sonrasında emir toplama işlemi yapılır ve bittikten sonra normal hisse senedi işlemlerine geçilir. Böylelikle sizlerde duruma göre pozisyonlarınızı alırsınız ve zarar durumundan kurtulmuş olursunuz.

Borsada Devre Kesici Nasıl Çalışır?

Devre kesicinin nasıl çalışacağını bilmek için öncelikle özelliği hakkında birkaç bilgi sahibi olmalısınız. Bunlardan bir tanesi de devre kesicinin seansın sürekli işlem gördüğü bölümlerde devreye girmesidir. Bunun dışında devreye girmez. Yani devre kesici tek fiyat uygulaması olan seans sonlarında kullanılamaz. Böylelikle aşırı fiyat değişimlerinde kullanılarak riskler azaltılır. Yani eşik fiyatları aşıldığında devre kesici ortaya çıkar.

Eşik fiyat değerleri belirli kurallara göre belirlenir. Borsa İstanbul tarafından belirlenen bu eşik; kabaca hisse senedinin ilk işlem gördüğü ve son işlem gördüğü fiyatın +- %10 değerlerini verir. İşte hisse senetlerinin bu noktalara gelen fiyatları devre kesicinin ortaya çıkmasına neden olur. Bu uygulama devreye girince de hisse senedi üzerinde 5 dakikalık bir süre emir toplama bölümüne geçilir. Daha sonra da 2 dakikalık bir sürede de işlemin gerçekleşmesinin belirleneceği fiyat belirlenir. Tek fiyattan işlem görmeye başladığında da devre kesici toplam 7 dakikalık bir sürede devrede kalır. Yani yaşanan ani değişimleri 7 dakika durdurur.

Hisse senetlerinde devre kesici ile ilgili önemli bir ayrıntı da rüçhan ve varantlar etkilenmez. Böylelikle de yatırımcılar hisse senedi ile bağlantılı olan diğer yatırım araçlarında işlemlerine devam edebilir. O 7 dakikalık bölümde hissenin fiyatı ne görünüyorsa varantın fiyatı da hisse senedi tekrar devreye girene kadar değişmez. Tabi, bu şekilde oluşan işlemlerde varant işlemlerinizi yaparken dikkatli olmanızda fayda vardır. Çünkü varantlarda anlık fiyat değişiklikleri ortaya çıkabilir.

Borsada Devre Kesici Ne İşe Yarar?

Borsada devre kesici, yatırımcıların anlık büyük fiyat değişimlerinden etkilenmemesi için ortaya çıkan bir faktördür. Borsa İstanbul kendi politikaları dolayısıyla her zaman yatırımcının yanında yer alır ve onları korumak için gerekli uygulamalar yapar. Bu da onlardan biridir. Devre kesicinin ilk amacı ise hisselerde değişen büyük değerlerin önüne geçmektir ve dolayısıyla yatırımcıları korumaktır. Bu uygulama sayesinde de birçok sorunun önüne geçilmesi sağlanıyor. Riskler azaltılıyor ve yatırımcılar için çeşitli avantajlar sağlıyor.

Emir toplama aşamasında yatırımcılar tarafından verilen emirler en çok işlem gerçekleşecek şeklinde eşleştirilir. Böylelikle hisse senedinin üzerinde bulunan işlem hacmi oldukça yüksek gerçekleşir. Durum böyle olunca da almak ve satmak kolay olduğu gibi uygun fiyatlar üzerinden de gerçekleşir. Aynı şekilde işlem adedinde yatırımcılara uygun olarak gerçekleşmesini sağlar. Devre kesici uygulaması da yatırımcıları korurken, çeşitli avantajlarda sunar. Borsa İstanbul’da politikaları doğrultusunda uygulamasını kullanmış olur.