Borsada Hisse Senedi Alım – Satımı Nasıl Yapılır?

Borsa denildiği zaman aklımıza hemen hisse senetleri gelir ve genel olarak "kağıt alıp satmak" olarak duyarız. Borsayı hisse senetleriyle anmamızın bir nedeni; borsa binaları hisse senetleri ticari işlemlere dahil olduğu zaman kurulmuştur. İlk borsa işlemleri ise hisselerle değil, emtialarla yapılmıştır. Hisse senetleri 15. yüzyılda dünya deniz ticaretinin gelişim gösterdiği dönemde ticari işlemlere dahil olmuştur.

Hisse senetlerinin ticari işlemlere dahil olması ve işlem hacminin artması, işlemlerin daha güvenli mekanlarda kayıt altına alınarak yapılması gereksinimini doğurmuştur. Bu şekilde de borsa binaları kurulmuş ve hisse senedi alım satım işlemleri güvenli bir şekilde yapılmaya başlamıştır. Borsaların görevleri arasında güvence, tek fiyat oluşturma gibi özellikler yer almaktadır. Emtiaların ve hisse senetlerinin işlem görmesi de bu amaçlara yönelik olarak yapılmıştır.

Borsada hisse senedi alım satımı yapmak, birikimlerinizi değerlendirebileceğiniz en iyi yollardan birisidir. Ama iyi bir piyasa takibi ve gözlemi gerektirmektedir. Günümüzde internet üzerinden yapılan alım – satım işlemleri sayesinde de bu işlemler büyük kolaylık kazanmıştır. İnternet üzerinden ilgilendiğiniz hisse senetlerinin takiplerini ve analizlerini kolayca yapabilir, alım – satım işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.

Borsadan bir hisse senedi alabilmeniz için öncelikle bir borsa yatırımcısı olmanız gerekmektedir. Bunun için borsaya giriş yapmalısınız ve bir yatırım hesabı oluşturmalısınız. Bu konularda detaylı bilgileri borsaya nasıl girilir ve borsa hesabı nasıl açılır başlıklı yazılarımdan alabilirsiniz. Borsaya giriş yapıp artık yatırım yapma aşamasına geldiğiniz zaman borsa hakkında iyi bir bilginiz olduğundan ve bir miktar deneyiminiz olduğundan emin olmalısınız. Yatırım yapacağınız hisse senedini belirlemek için önceden piyasa gözlemi ve analizler yapmaya başlamalısınız. Eğer bir hisse senedinin gelecekte değer kazanacağını düşünüyorsanız, alım işleminizi gerçekleştirebilirsiniz.

Bir hisse senedi alıp satmak için elbette bu hisse senedinin borsada işlem görüyor olması gerekmektedir. Sermaye şirketlerinin çıkartmış olduğu hisse senetleri halka açılır ve borsaya kote edildikten sonra yatırımcılar tarafından alınıp satılabilirler. Alım satımını yapmak istediğiniz hisse senedinin "borsaya kayıt bir hisse senedi" olup olmadığını araştırmanız gerekiyor.

Borsada bir alım satım işleminin gerçekleşebilmesi için arz ve talebin karşılaşması gerekmektedir. Bildiğiniz gibi fiyatlar arz ve talep dengesine göre oluşmaktadır. Bu borsanın temel ilkelerinden birisidir ve elektronik ortamda arz ile talebin karşılaşmasıyla alım – satım işlemi gerçekleştirilmiş olacaktır. Bir diğer değişle alım yapabilmeniz için satış yapmak isteyen birinin; satış yapabilmeniz için de alım yapmak isteyen birinin olması gerekiyor.

Bir hisse senedini almak istiyorsanız, satmak isteyen birinin olması gerekiyor ve bu işlem borsada elektronik ortamlarda gerçekleşiyor. Borsa jargonunda tahta veya ekran olarak adlandırılan bu yerde alış yapmaya talep emri; satış yapmaya arz emri adı verilmektedir. Bu yerlerde arz ve talep emirleri karşılaşmaktadır ve uyuşan fiyatlar sonucunda emirler gerçekleşmektedir. Emir gerçekleştikten 2 gün sonra da almak isteyen kişi parayı, satmak isteyen kişi hisse senedini transfer etmek zorundadır.

Hisse senedi alım – satım işlemleri belli fiyat kademelerinde gerçekleşmektedir. Bir hisse senedinin 1.000 ve 10.000 arası fiyatlara sahip olduğunu düşünelim. 100'er liralık fiyat aralıkları ile işleminizi gerçekleştirdiğinizi varsayarsak; 2050 liradan hisse almak için emir veremezsiniz. 2000 veya 2100 olarak emir verebilirsiniz. Bilmeniz gereken bir diğer nokta ise borsada bir seansta bir hisse senedi en fazla % 10 oranında aşağı veya yukarı hareket edebilir. Bu aşırı dalgalanmayı önleyen bir marj sistemidir. Bu sisteme göre de; 2000 liradan kapanan bir hisse senedini ertesi gün 6000 liradan satış emri veremezsiniz. Bu % 10'luk limitte hisse senedinin taban ve tavan fiyatlarını belirlemektedir.

Uygun fiyat aralıklarında vereceğiniz alım – satım emirlerinin karşılanmasıyla işleminiz gerçekleşmiş olur. Bu emirleri doğrudan yatırımcılar borsaya iletemezler. Yatırımcılar emirlerini aracı kurumlara iletir ve buna "müşteri emri" denir. Aracı kurum gelen emirleri borsaya uygun bir dille borsaya iletir ve bu emre de "borsa emri" adı verilmektedir. Verdiğiniz emirlerin gerçekleşmesiyle birlikte de kar veya zarar durumunuz 2 iş günü içerisinde hesabınıza yansıtılmaktadır.

Borsada alım satım nasıl oluyor, nasıl yapılır dediğiniz zaman yapılabilecek en basit açıklama bu şekildedir. Alacağınız eğitimler ve kazanacağınız deneyimler ile alım satım teknikleri ve stratejileri geliştirebilirsiniz. Aldığınız duyumlara göre veya "başkası satıyor, bende satmalıyım" düşüncesiyle hareket etmek kaybetmenize neden olacaktır. Kendinize en uygun şekilde alım satım işlemlerinizi gerçekleştirerek başarılı olacağınızı unutmamanız gerekiyor. Bu karikatür de kendi strateji ve kararlarınızla işlem yapmanız gerektiğini en güzel haliyle kanıtlıyor!